از روزهای اولیه بشریت و زیستن انسانها روی کره زمین، نیاز به نگهداری، ذخیره و حمل و نقل به ویژه برای مواد غذایی به نیازی اصلی برای بشر تبدیل شد. اگر پیرامون خود را با دقت نگاه کنید، ابزارهای متفاوتی برای بستهبندی خواهید دید. اما صبر کنید!!! لحظهای به عقب برگردید و پیشرفتهای بزرگی که در طول تاریخ رخ داده تا صنعت بستبندی به شکل امروزی در بیاید را در نظر بگیرید. تاریخچه بسته بندی بسیار جالب و قابل توجه است. بنابراین در این مقاله قصد داریم بستهبندی از زمان انسانهای اولیه تا اکنون را از نظر بگذرانیم.
بستهبندی در زمان انسان اولیه: بستهبندی در واقع یک مفهوم اساسی برای نیاز اولیه بشر به ذخیره و حمل مواد غذایی بین دو مکان است. در ابتدای بشریت از هر نوع ماده طبیعی که در طبیعت یافت میشد، مانند برگ، پوست حیوانات و … برای حفظ و نگهداری مواد غذایی استفاده میکردند.
آغاز بستهبندی در مصر: در مصر قدیم و باستانی شیشه سنگی گرانبها و متعلق به خانوادههای سلطنتی به شمار میرفت. و همین امر سبب شد که فناوری استفاده از شیشه برای بستهبندی ابداع شود. البته در آن زمان شیشه به صورت شفاف نبود و پس از سالیان دراز تبدیل به ظروف شفاف شد.
آغاز بستهبندی در چین: مورخان بر این باورند که در قرون اول و دوم چینیها از پوست درخت توت برای بستهبندی غذا استفاده میکردند. اما آنها کاغذ را به عنوان قدیمیترین ابزار بستهبندی قابل انعطاف اختراع کردند. چینیها از تکنیک کاغذسازی برای بستهبندی دارو و چای استفاده میکردند.
بستهبندی در قرون وسطی: در قرون وسطی از بشکهها و جعبههای چوبی به عنوان وسیله بستهبندی برای ذخیره و حمل و نقل کمک میگرفتند. در آن زمان برای سفرهای طولانی در اقیانوس نیاز به ذخیره غذای خشک و آب شیرین وجود داشت؛ که با استفاده از بشکههای چوبی این نیاز رفع شد.
پیش به سوی انقلاب صنعتی و بستهبندی در آن زمان:
به دنبال افزایش تقاضا برای بستهبندی و نیاز به کیفیت بالاتر، در دوره انقلاب صنعتی (1760-1840) پیشرفتهای چشمگیری در زمینه بستهبندی به وقوع پیوست. البته این پیشرفت در طی مراحل و توسط افراد متفاوتی انجام گرفت. که در ادامه در مورد هر یک از اختراعات مورد توجه در زمینه بستهبندی و تاریخچه بسته بندی صحبت میکنیم.
ناپلئون 1795: ناپلئون در آن زمان به دلیل نیاز به فراهم کردن تغذیه ارتش در حال جنگ خود، جایزهای 12000 فرانکی برای کسی که روش بهتری برای نگهداری غذا اختراع کند، ترتیب داد. 15 سال گذشت تا نیکولاس آپرت فرانسوی روش کنسرواسیون برای نگهداری مواد غذایی به مدت طولانی در ظروف شیشهای بدون هوا را اختراع کرد. از روش کنسرواسیون هنوز هم برای نگهداری مواد غذایی استفاده میشود.
ظهور فلز قلع 1810: پیتر دوراند انگلیسی استفاده از قوطیهای آهنی با روکش قلع را به جای بطری رواج داد. و در طی 20 سال قلع به مادهای بسیار محبوب برای بستهبندی تبدیل گشت.
اولین جعبه مقوایی 1817: کاغذ و مقوا پیشتر در چین اختراع شده بود. اما جعبههای مقوایی توسط مالکوم تورنهیل ساخته شد و برای حمل پروانهها و تخم مرغ از آنها استفاده میشد.
ماشین ساخت کیسه کاغذی 1852: در سالهای گذشته کاغذ اختراع و تولید شده بود. اما در پی افزایش تقاضا برای کیسههای کاغذی و مقوایی، فرانسیس وول ماشینی اختراع کرد که قادر به تولید انبوه کیسههای کاغذی بود. کیسههای کاغذی تولیدشده شبیه پاکتهای پستی بزرگی بودند.
اولین کارتن 1879: رابرت گیر مالک شرکت تولید کیسههای کاغذی به صورت کاملا تصادفی با استفاده از ماشینهای وول توانست اولین کارتن را تولید کند و افتخار آن را به نام خود ثبت کرد.
و در ادامه بستهبندی مدرنیته:
در اواسط قرن بیستم ابزارهای بستهبندی شکل مدرنتری به خود گرفتند و جذابیت و کارایی بیشتری را به دنبال داشتند. در ادامه به چند مورد به صورت خلاصه اشاره میکنیم.
پلاستیک حبابدار 1957: پلاستیک حباب دار وسیلهای بسیار جذاب برای بستهبندی محصولات و اشیای شکننده است. در واقع پلاستیک حبابدار به عنوان محافظ برای محصول عمل کرده و آن را از شکستگی حفظ میکند.
تب پاپ 1959: تب پاپ و یا درب آسان باز شو برای قوطیها ساخته شد که امروزه نیز برای بستهبندیهای بسیاری به خصوص کنسروها مورد استفاده قرار میگیرد.
بطریهای پلاستیکی 1973: بطریهای پلاستیکی از جنس پلی اتیلن ترفتالات جایگزینی ارزان برای شیشههای نوشیدنی بودند. در صنعت نوشیدنی از آنها استقبال فوق العادهای شد.
گذر از تاریخچه بسته بندی و شکل بستهبندی امروزی:
امروزه تغییر و تحولات بسیاری در زمینه بستهبندی با الهام از بستهبندی در گذشته، اتفاق افتاده است. سازندگان و نوآوران به دنبال راههایی برای دوستی با محیط زیست هستند. و سعی دارند محصولاتی تولید کنند، که کمترین تاثیر و آسیب را بر محیط زیست و زندگی انسانها و دیگر جانداران روی کره زمین را بگذارند.
صنایع بستهبندی امیران به شما این تضمین و اطمینان را میدهد که با هدف دوستی با طبیعت و محیط زیست، محصولات با کیفیت بالا و دارای کمترین میزان تاثیر منفی را تولید میکند. مجموعه چاپ و بستهبندی امیران جز مجموعههای فاخر در زمینه بسته بندی کشور است و برنده جوایز ملی در این حوزه نیز شده است.
با مراجعه به این مقاله میتوانید تاریخچه بسته بندی در ایران را مطالعه نمایید.